Ołtarz z Lubawy jest przykładem znakomitej snycerki późnego baroku. Wykonana całkowicie z
drewna struktura ma ponad 14 metrów wysokości i prawie 8 metrów szerokości. Nastawa powstała
w 1723 roku, dzięki staraniom proboszcza Franciszka Barnickiego. W dolnej kondygnacji ołtarza
umieszczono figury świętego Piotra z kluczami i Pawła z mieczem. Na gzymsie widzimy czterech
Ewangelistów. Są to, patrząc od lewej, święty Marek z lwem, Mateusz z aniołem, Łukasz z wołem i Jan
z orłem. Całość wieńczy rzeźba św. Wawrzyńca, trzymającego w ręku ruszt, na którym go spalono.
Nastawa została wykonana w warsztacie Jerzego Dąbrowicza, mieszkańca Lubawy, znanego z
wysokiej klasy realizacji rzeźbiarskich, między innymi w lubawskim kościele św. Jana oraz w
świątyniach w Nowym Mieście Lubawskim i Dzierzgoniu. Do ozdobienia monumentalnego dzieła
wykorzystano starsze obrazy, znajdujące się w świątyni. W polu środkowym umieszczono
Ukrzyżowanie z Marią i św. Janem z początku XVIgo wieku, na zasuwie obraz Matki Boskiej
Różańcowej z około 1600 roku. W zwieńczeniu pierwotnie znajdował się obraz świętej Anny
Samotrzeć z początku XVI wieku. W 1955 zniszczoną kompozycję zastąpiono współczesną kopią.
Przez ponad 50 lat od swojego powstania nastawa pozostawała bez warstw wykończeniowych,
złoceń i srebrzeń, gdyż ich położenie ze względu na powierzchnię drewna, wymagało ogromnych
nakładów finansowych.
Ołtarz poświęcony jest chwale Matki Boskiej, co podkreśla symbolika całego obiektu. Zastosowany w
architekturze porządek koryncki jest typowy dla realizacji poświęconych świętym dziewicom.
Niewątpliwą inspiracją dla twórców ołtarza była litania loretańska, w dekoracji znajdziemy bowiem
liczne aluzje do wezwań Marii z tej modlitwy. Cała struktura architektoniczna to dom złoty, wazony z
kwiatami oznaczają naczynie duchowne, gałązki różane – różę duchowną, a wypukłe lustra na
cokołach to zwierciadła sprawiedliwości.
