FERETRON Z OBRAZAMI MARIA Z DZIECIĄTKIEM I ŚW. ANNA NAUCZAJĄCA MARIĘ

awers ramy: ok. 1710-1725
warsztat Jerzego Judy Dąbrowicza z Lubawy
rewers ramy: 1952-54
Alfons Szumiński z Bydgoszczy
drewno złocone
obraz Maria z Dzieciątkiem, 2 ćw. XVII w.
malarz północnoeuropejski
olej na płótnie
obraz Św. Anna nauczającą Marię, 1952-54
Władysław Zacholski z Bydgoszczy
olej na płótnie

Feretron to przenośna figura na podstawie, dwustronnie malowany obraz lub posiadająca awers i rewers płaskorzeźba o tematyce religijnej. Połączone ze sobą plecami przedstawienia łączy ozdobna rama. W dolnej części feretronu znajdują się zwykle dwa otwory, w których umieszcza się długie drążki. Dzięki nim, w czasie procesji, cztery osoby jednocześnie niosą święty wizerunek.

Widoczny tu zabytek składa się z elementów powstałych w różnych stuleciach. Najstarszą częścią feretronu jest pochodzący z drugiej ćwierci XVII-ego wieku obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem, autorstwa nierozpoznanego malarza, czynnego na północy Europy. To wyjątkowej klasy dzieło nie znajduje analogii w malarstwie północnej Rzeczypospolitej. Szczególną uwagę zwraca delikatna uroda Marii i wysadzana klejnotami korona na jej głowie. Na stoliku w lewym dolnym rogu obrazu malarz umieścił owocową martwą naturę, a w tle dwa szklane puchary z bukietami kwiatów. Z pewnością wizerunek ten otaczał lokalny kult, gdyż w drugiej połowie tego stulecia wykonano metalową koszulkę osłaniającą częściowo kompozycję. Na początku XVIII-go stulecia lubawski snycerz Jerzy Dąbrowicz wykonał akantową ramę, w której umieszczono samodzielny jeszcze wówczas obraz. W latach 1952-54 bydgoski rzeźbiarz Alfons Szumiński dorobił kopię ramy, stanowiącą rewers nowo powstałego feretronu. Pochodzący z tego samego miasta Władysław Zacholski namalował drugi obraz przedstawiający Nauczanie Marii przez św. Annę. Kompozycja ta, choć powstała w połowie XX wieku z pewnością inspirowana była niemieckim malarstwem religijnym poprzedniego stulecia. Prezentowany tu feretron przeznaczony był dla matek, dlatego zestawiono w nim wizerunki Najświętszej Marii Panny i jej matki – świętej Anny, patronki kościoła w Lubawie.