OŁTARZ BOCZNY SERCA JEZUSOWEGO

Autor: nieznany
Sygnatura: brak
Styl: późnobarokowy
Datowanie: II ćw. XVIII w.

Późnobarokowy ołtarz boczny, noszący obecnie wezwanie Serca Jezusowego, powstał zapewne wkrótce po ustawieniu monumentalnej nastawy ołtarza głównego. Strukturę architektoniczną zdobią figury świętych, których tożsamości nie można określić ze względu na braki atrybutów. Para biskupów w dolnej części ołtarza to zapewne patroni Polski: święci Wojciech i Stanisław. Błękitno-kremowa kolorystyka nastawy oraz ornamenty są typowe dla stylu regencyjnego, popularnego zwłaszcza w drugiej ćwierci XVIII wieku.
Autorką przedstawienia Najświętszego Serca Jezusowego w polu głównym ołtarza jest Bożena Dodenhoff – Romanowska. Obraz powstał w latach 1953-54. Kult Serca Jezusowego ma swoje korzenie w początkach chrześcijaństwa. W czasach nowożytnych do jego odrodzenia przyczynił się polski mistyk – jezuita Kasper Drużbicki. Ogromny wpływ na rozpowszechnienie się kultu miały wizje francuskiej zakonnicy Małgorzaty Marii Alacoque [czyt. Alakok]. Uroczystość ku czci Najświętszego Serca Jezusa obchodzona była od 1765 r., początkowo wyłącznie przez zakon wizytek. W 1856 kult rozszerzony został na cały kościół katolicki.

Górny obraz ukazuje św. Jana Chrzciciela jako proroka zapowiadającego nadejście Zbawiciela. Świadczy o tym obecność białego baranka oraz banderoli z napisem ECCE [czyt. ekce] AGNUS DEI. Tekst na wstędze odwołuje się bezpośrednio do Pisma Świętego, do słów Jana Chrzciciela: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata. To jest Ten, o którym powiedziałem: Po mnie przyjdzie Mąż, który mnie przewyższył godnością, gdyż był wcześniej ode mnie. Ja Go przedtem nie znałem, ale przyszedłem chrzcić wodą w tym celu, aby On się objawił Izraelowi.”. Zgodnie ze słowami Ewangelii Jan przedstawiony jest jako pustelnik odziany w skóry. Trzymana w dłoniach muszla z wodą, którą święty poi baranka, jest zapowiedzią chrztu Jezusa w Jordanie.