PORTAL DO KAPLICY MORTĘSKICH

Kaplica pod wezwaniem św. Barbary i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny ufundowana została w 1618 roku przez ksienię benedyktynek chełmińskich Magdalenę Mortęską. Od nieznanego czasu było to miejsce przechowywania i kultu cudownej figurki Matki Boskiej Lipskiej. W 1722 roku proboszcz Franciszek Barnicki odnowił kaplicę i zamówił w lokalnym warsztacie ozdobny portal. Historycy przypuszczają, iż wykonawcą mógł być rzeźbiarz Johannes Söffrens [czyt. Zefrens] lub jego uczeń Jerzy Dąbrowicz. Boki wejścia ujmują srebrzone i złocone pilastry korynckie. Całość zwieńczono płaskorzeźbą Boga Ojca pośród obłoków. Renowację upamiętniono łacińską inskrypcją umieszczoną pod gzymsem. Boczne ścianki portalu pokrywa dekoracja malarska o charakterze emblematycznym. Renesansowa i barokowa emblematyka była twórczością z pogranicza sztuk plastycznych i literatury. Obraz i krótki tekst łączyła skomplikowana symbolika, zrozumiała tylko dla bardzo dobrze wykształconych ludzi. Odczytanie znaczenia poszczególnych elementów widocznego tu programu możliwe było dzięki znajomość teologii, w szczególności maryjnej, heraldyki, a także wymagało rozeznania w bieżących zagadnieniach politycznych. Sens zawartego w portalu przesłania z pewnością był jasny dla rezydującego w Lubawie biskupa i otaczającej go elity intelektualnej, ale dla tutejszych parafian był niemożliwym do odszyfrowania rebusem.