1. ćw. XVII w.
malarz północnoeuropejski
olej na blasze miedzianej
Owalny obraz malowany na blasze stanowił pierwotnie centralną część epitafium dwóch kobiet, sportretowanych w dolnej części kompozycji. Nie znana jest tożsamość obu dam, ale z pewnością wywodziły się one ze stanu szlacheckiego, o czym świadczą przedstawione między nimi herby Nałęcz i Leszczyc. Najprawdopodobniej były to bliskie krewne Wawrzyńca Gembickiego, który w latach 1600-1615 sprawował godność biskupa chełmińskiego i w tym czasie rezydował na zamku w Lubawie. Fundator epitafium był z pewnością człowiekiem wykształconym, o wyrobionym guście artystycznym, gdyż zamówił obraz o wyszukanej treści i formie.
Nieznany z imienia malarz z pewnością zaznajomiony był ze sztuką manierystyczną i jej zaskakującymi konceptami. Cała kompozycja, charakteryzująca się horror vacui [czyt. horror wakui] czyli lękiem przed pustą przestrzenią, wydaje się być odbita w wypukłym zwierciadle. Ciekawym pomysłem jest umieszczenie obrazu w obrazie. Widoczna w centrum scena Ukrzyżowania z Marią i świętym Janem Ewangelistą otoczona jest wąska ramą, a całość ujmują wysunięte filary drewnianej nastawy ołtarzowej. Architektoniczną konstrukcję zdobią nie rzeźby, ale malowane jak żyjące osoby postacie Biblijne. Na gzymsie zasiadają król Dawid z harfą i berłem oraz Mojżesz z laską, tablicami przykazań i miedzianym wężem na krzyżu. Łukowato wygięte filary podtrzymują u dołu święci Piotr z kluczem i Paweł z mieczem. Wymienionym postaciom towarzyszą cztery istoty apokaliptyczne, oznaczające ewangelistów: Mateusz reprezentowany jest przez człowieka, Jan przez orła, Łukasza symbolizuje wół, a Marka lew. W górnej części kompozycji wyobrażeni zostali Bóg Ojciec i gołębica Ducha Świętego. Wraz z widocznym poniżej Chrystusem tworzą oni grupę Trójcy Świętej.
